Оператор на електропреносен систем

СЛУЖБАТА ЗА ОПЕРАТИВНО УПРАВУВАЊЕ ги извршува следните активности:

• Собирање и архивирање на податоци неопходни за планирање и анализа на работата на електропреносниот систем (ЕПС), изработка на извештаи за работата на ЕПС;
• Регулација на фреквенција и размена на моќност (употреба на секундарна регулација, ангажирање на терциерна регулација, активирање на резервна моќност во случај на хаварии или поголеми отстапување при снабдувањето на потрошувачите со електрична енергија) и регулација на напонот;
• Следење на работата на ЕПС ( фреквенција, грешка на регулационата област, напон, токовите на активна и реактивна енергија);
• Организирање на ремонтни активности и активности за одржување на преносната мрежа (одобрување на интервентни активности, отворање и затворање на дозволи за работа, манипулации за промена на вклопната состојба со елементите од преносната мрежа;
• Пуштање во погон на новоизградените или реконструктираните електроенергетски објекти директно приклучени на преносната мрежа со која оперира МЕПСО;
• Оперативни активности: измени на Дневните планови за работа на ЕПС, промена на планот на ангажирање на производните единици, ре-диспечинг, анализа на сигурност на работата на ЕЕС согласно со критериумот “N-1”;
• Превзема мерки, во случај на пореметување, за повторно воспоставување на нормални услови на работа на ЕЕС;
• Утврдува приоритети при изведување на активности во преносната мрежа;
• Анализа на сигурност на преносниот систем за предложениот план за ангажирање на производните капацитети;

СЛУЖБАТА ЗА ОПЕРАТИВНО ПЛАНИРАЊЕ ги извршува следните активности:

• Изработка на конечен дневен дијаграм на производство и потрошувачка не електрична енергија на Република С. Македонија;
• Изработка на дневните планови на прекугранична размена;
• Координација со СММ блокот;
• Анализа на сигурност на преносната мрежа за предложениот план за ангажирање на производните капацитети и размена (прием и анализа на предложениот план и потврда на конечниот дневен дијаграм на производство и потрошувачка на електрична енергија);
• Координација на ремонтните активности, односно изработка на план за исклучување на преносните и производните елементи од преносната мрежа на годишно, месечно и дневно ниво;
• Одобрување на планските барања за исклучување на преносни капацитети;
• Пресметка на загушувањата во преносната мрежа за наредниот ден ( DACF пресметка), изработка, соодветно во UCTE и CIM формат, и размена на DACF моделите со соседните Систем Оператори (ТSO);
• Изработка и размена на D2CF соодветно во UCTE и CIM формат, модели со соседните Систем Оператори;
• Подготовка и изработка на годишни модели во Г-1, соодветно во UCTE и CIM формат,
• Пресметка на прекуграничните преносни капацитети (NTC) на годишно и месечно ниво;
• Пресметка на прекугранична размена по ЦБТ (ITC) методологија;
• Оптимизација на работата на ЕЕС;
• Краткорочно, среднорочно и долгорочно планирање на ЕПС;

СЛУЖБАТА ЗА ОРГАНИЗАЦИЈА И УПРАВУВАЊЕ НА ПАЗАРОТ НА БАЛАНСНА ЕЕ ги извршува следните активности:

• Склучување на Договори за пренос на електрична енергија;
• Изработка на електроенергетски биланси согласно Законот за енергетика;
• Регистрација на учесниците на пазарот на електрична енергија за учество на аукциите за доделување на прекугранични преносни капацитети;
• План и набавка на системски услуги;
• Склучување на Договори за даватели на услуги за балансирање;
• Склучување на Договори со балансно одговорни страни (БОС);
• Водење на Регистарот на БОС и балансни групи;
• Пресметка на цена на порамнување на отстапувањата и активирана балансна енергија;
• План, набавка и испорака на електрична енергија за компензација на несакани отстапувања на контролната област во согласност со ENTSO-E регулативата;
• Склучување на Договори за купопродажба на електрична енергија за покривање на несаканите отстапувања во електропреносната мрежа;
• План и набавка на електрична енергија за покривање на загубите на електрична енергија во електропреносната мрежа;
• Склучување на Договори за испорака на електрична енергија за покривање на загубите во електропреносната мрежа со најповолните понудувачи;

Службата за SCADA/EMS е надлежна за функционирање на техничкиот систем за контрола и управување со електроенергетскиот систем на Република Северна Македонија. Доменот на активностите ги опфаќа аквизицијата, обработката и презентацијата на податоците потребни за управување во реално и проширено реално време. Во доменот на оваа служба е и обезбедување на оперативноста на целокупниот технички систем за управување со електроенергетските објекти и електропреносната мрежа на Република Северна Македонија.

Служба за AMR / MDM и мерење на електрична енергија: Примарната улога на службата за AMR/MDM (Аutomated Мeter Reading/Meter Data Management) е да врши аквизиција на податоците од мерните уреди ( Load profiles, Billing data , data Loss…), складирање на податоците во база на податоци , како и нивно процесирање и дистрибуирање. Службата работи согласно развојот на мрежните операции и планирањето и придонесува за добивање прецизни модели на оптоварувањата, како и подобра услуга до корисниците со секојдневна дистрибуција на мерните податоци. AMR/MDM службата изработува и специфични барања врзани за ефикасност и ефективност на потрошувачката за нормално и непречено функционирање на процесите во ЕЕ систем. Воедно, оваа служба е задолжена за инсталирање и експлоатација на броилата за електрична енергија. Станува збор за преметковни и контролни броила во објектите на АД МЕПСО како и во објектите на разграничување помеѓу АД МЕПСО и АД ЕСМ односно АД МЕПСО и ЕВН Македонија. 

Служба за системи за надзор и управување на ЕЕО е задолжена за системите за надзор и управување со електроенергетски објекти - електропреносни трафостаници 110/x и 400/110KV. SACS системите овозможуваат аквизирање на статуси на расклопната опрема, аналогни мерења, аларми и командување со расклопната опрема во реално време, локално од самите ТС и далечински од НДЦ. На тој начин се зголемува опсервабилноста на електроенергетската мрежа на Македонија и се зголемува ефикасноста, сигурноста и доверливоста во водењето на електроенергетскиот систем на Македонија.