Sot në TS Dubrovë u  zhvillua me sukses  dorëzimi i  transformatorit të  ri 400/110 kV. Ky projekt kapital është pjesë e programit më të gjerë për modernizimin, përforcimin dhe zhvillimin e infrastrukturës elektroenergjetike të ShA  MEPSO. Pajisja e re do të kontribuojë ndjeshëm në furnizimin më të qëndrueshëm dhe më efikas me energji elektrike për amvisëritë dhe subjektet ekonomike në rajon, duke përmirësuar kushte e tensionit dhe duke rritur besueshmërinë e TS Dubrovë.

Në ditët në vijim do të fillojë procesi i instalimit dhe integrimit të transformatorit në sistem,  me ç’rast po i njëjti do të vihet në funksion.

TS Dubrovë  është një nyjë kyçe energjetike në sistemin elektroenergjetik të Maqedonisë së Veriut, dhe transformatori i ri do të mundësojë funksionimin e pandërprerë të sistemit për 30-40 vitet e ardhshme. Për më tepër, ky investim do të krijojë kushte më të favorshme për integrimin e burimeve të ripërtëritshme  të energjisë (BRE).

Transformatori, është prodhuar nga kompania e njohur Astor nga Turqia, në përputhje me standardet më të larta teknike dhe të sigurisë.

Me instalimin e këtij transformatori, si dhe të transformatorit në TS Manastir 2, ShA  MEPSO përmbyll me sukses dy projekte strategjike që janë të një rëndësie esenciale  për stabilizimin e funksionimit në nivelet 400 kV dhe 110 kV. Këto investime kontribuojnë drejtpërdrejt në minimizimin e rreziqeve nga ndërprerjet dhe defektet, si dhe në rritjen e besueshmërisë së sistemit dhe marrjen e pandërprerë të energjisë elektrike nga konsumatorët.

ShA  MEPSO vazhdon me misionin e saj për të investuar në një infrastrukturë energjetike moderne, të besueshme dhe efikase, si parakusht për furnizim cilësor me energji elektrike dhe krijimin e një klime të favorshme për investime të reja dhe zhvillim ekonomik të qëndrueshëm.

Në kuadër të strategjisë më të gjerë për modernizimin e rrjetit elektroenergjetik, është në zhvillim projekti për rivitalizimin dhe zëvendësimin e pajisjeve të tensionit të lartë në stacionin transformatorik Shkup 2. Ky projekt ka për qëllim rritjen e sigurisë, efikasitetit dhe besueshmërisë së sistemit, veçanërisht duke pasur parasysh se bëhet fjalë për një stacion transformatorik që nuk ka kaluar nëpër një rindërtim teknik të rëndësishëm për më shumë se 25 vjet.

Projekti përfshin zëvendësimin e gjithsej pesë ndërprerësve të tensionit të lartë, të cilët janë komponentë kyç në mbrojtjen dhe menaxhimin e energjisë elektrike. Aktualisht, po realizohen aktivitetet për zëvendësimin e ndërprerësit të tretë me radhë, i vendosur në transformatorin 1. Aktivitetet e punës që po i realizojnë punonjësit e Njësisë së ORrt-së, po zhvillohen sipas planit të përcaktuar dhe dinamikës së projektit, duke respektuar të gjitha standardet teknike dhe të sigurisë.

TS Shkup 2 ka një rol të veçantë në infrastrukturën energjetike dhe ekonomike të qytetit, pasi përbën një pikë lidhëse të rëndësishme ku bashkohen linja të tensionit të lartë 110 kV nga dhe drejt TS Shkup 4 në lagjen Pintija dhe linja 110 kV drejt SHA Cementarnica Usje. Zëvendësimi i pajisjeve në këtë stacion transformatik kontribuon drejtpërdrejt në stabilitetin dhe sigurinë më të madhe të furnizimit me energji elektrike në zonën më të gjerë të Shkupit.

Këto ndërhyrje janë pjesë e përpjekjeve të vazhdueshme për modernizimin e rrjetit të transmetimit në drejtim të një menaxhimi më efikas të konsumit të energjisë elektrike, integrimit më të mirë të burimeve të ripërtëritshme të energjisë dhe rritjes së qëndrueshmërisë së sistemit ndaj defekteve dhe ndërprerjeve të mundshme.

Realizimi i projektit po bëhet me mjete vetjake të SHA MEPSO.

Në Shkup sot, drejtuesit e operatorëve të transmetimit të energjisë elektrike të Maqedonisë së Veriut dhe Kosovës, doc. dr. Burim Latifi nga MEPSO dhe Shaban Neziri nga KOSTT, nënshkruan memorandum bashkëpunimi për forcimin e bashkëpunimit ndërkufitar dhe zhvillimin e rrjetit të transmetimit të energjisë elektrike.

Memorandumi vë theks të veçantë në projektin strategjik për ndërtimin e një linje të re interkonektive të tensionit të lartë 400 kV nga Tetova deri në Prizren, i cili është në përputhje me objektivat e BE-së për tranzicionin energjetik deri në vitin 2050 dhe është nominuar si kandidat për rritjen e kapaciteteve transmetuese përmes platformës evropiane të planifikimit të ENTSO-E.

Aktualisht, Maqedonia e Veriut dhe Kosova kanë vetëm një interkoneksion, por sipas analizave të ENTSO-E, në rajonin e Evropës Juglindore nevojitet një rritje e konsiderueshme e kapaciteteve të transmetimit – të paktën dyfish, e në disa raste edhe më shumë. 

Projekti përfshin gjithashtu edhe investime shtesë në rrjetin vendas të transmetimit, siç është ndërtimi i një stacioni të ri transformator 400/110 kV në Tetovë dhe linjave të reja të transmetimit 400 kV nga Tetova drejt Ohrit dhe drejt Shkupit.

“Nënshkrimi i këtij memorandumi është një hap i rëndësishëm në forcimin e bashkëpunimit tonë rajonal dhe zhvillimin e rrjetit të transmetimit të energjisë elektrike. Projekti për linjën 400 kV Tetovë-Prizren jo vetëm që do të rrisë kapacitetin dhe sigurinë e sistemit, por do të mundësojë edhe një shkëmbim më të madh të energjisë elektrike, duke inkurajuar investime të reja në burime të rinovueshme të energjisë (BRE)”, tha Latifi.

Sa i përket përfitimeve, si Latifi, ashtu edhe Neziri ranë dakord se projekti, si për të dy vendet ashtu edhe për rajonin, do të krijojë një infrastrukturë rajonale të transmetimit me kapacitet më të lartë, shkëmbim më të madh ndërkufitar të energjisë elektrike, forcim të korridorit energjetik Lindje–Perëndim, përmirësim të sigurisë dhe fleksibilitetit të sistemit, si dhe nxitje për investime të reja në burimet e ripërtëritshme të energjisë (BRE).

“Ky memorandum e konfirmon bashkëpunimin ndërmjet Kosovës dhe Maqedonisë së Veriut dhe përkushtimin tonë të përbashkët për krijimin e një infrastrukture moderne dhe të sigurt energjetike. Me këtë projekt, ne forcojmë ndërlidhjen energjetike në rajon dhe kontribuojmë në realizimin e objektivave energjetike të Ballkanit Perëndimor”, shtoi Neziri.

Aktualisht projekti është në fazën e planifikimit dhe përgatitjes teknike, ndërsa fillimi i ndërtimit do të varet nga sigurimi i fondeve financiare dhe nga harmonizimi i nevojshëm me të gjitha palët e përfshira.

Kalimi në energjinë e gjelbër dhe investimet në infrastrukturë nuk janë më një opsion, por një investim në të ardhmen e vendit, në pavarësinë energjetike, qëndrueshmërinë dhe konkurrueshmërinë, theksoi drejtori i përgjithshëm i SHA MEPSO, Burim Ljatifi, në Forumin e tetë me radhë të Energjisë në Maqedoni – MEF 2025. Duke e ditur se prodhimi i energjisë së rinovueshme është shpesh i ndryshueshëm dhe i paparashikueshëm, ky proces është veçanërisht sfidues – tha ai – dhe për të menaxhuar këto efekte, sistemit i nevojitet stabilitet, fleksibilitet dhe investime intensive.

Deri më tani, Shoqëria ka regjistruar mbi 80 aplikime për lidhjen e burimeve të energjisë së rinovueshme në rrjetin e transmetimit, me një kapacitet të përgjithshëm prej 9.000 MW. Në afat të shkurtër, vlerësohet se sistemi ynë mund të integrojë deri në 1.500 MW energji të rinovueshme. Flekibiliteti është siguruar përmes 200 MW rezervave sistemore për balancim të përshtatshëm. Në përgjithësi, rrjeti i transmetimit është i zhvilluar mirë në aspektin topologjik, por në rajonet ku janë të përqendruara burimet e mundshme të energjisë së rinovueshme, rrjeti lokal i transmetimit nuk ka kapacitet të mjaftueshëm – theksoi Ljatifi në panelin ku u diskutua për financimin e ambicies energjetike.

Përmes planifikimit të kujdesshëm dhe strategjikisht të saktë, MEPSO menaxhon me sukses dy nga proceset më kritike për të ardhmen energjetike të vendit – sigurimin e stabilitetit të sistemit elektroenergjetik dhe integrimin dinamik të burimeve të energjisë së rinovueshme.

Këto procese paralele janë të ndërlikuara dhe kërkojnë një shkallë të lartë koordinimi, ekspertizë teknike dhe udhëheqje vizionare. Për arritjen e këtyre qëllimeve janë të domosdoshme: mekanizma të qëndrueshëm dhe afatgjatë financiarë, transformim teknologjik i infrastrukturës dhe bashkëpunim intensiv rajonal. Kreditë, grantet dhe ndihma teknike janë forca shtytëse e procesit të integrimit të burimeve të rinovueshme dhe sigurisë energjetike rajonale. Në këtë drejtim, qëllimet tona janë konkrete: modernizimi dhe digjitalizimi i rrjetit, rritja e kapaciteteve për ndërlidhje ndërkufitare, integrimi i tregut të energjisë elektrike dhe përgatitja teknologjike dhe institucionale për të pranuar një vëllim më të madh të burimeve të rinovueshme. Kjo nuk është vetëm një mision teknik – tha ai – por një detyrim strategjik ndaj së ardhmes së vendit dhe rajonit, theksoi Ljatifi në margjinat e forumit energjetik MEF 2025.

Forumi MEF 2025 bashkon në një vend institucionet qeveritare, ekspertë vendas dhe të huaj të energjisë, përfaqësues të industrisë, sektorit civil dhe organizatave ndërkombëtare – me një qëllim të përbashkët: të përcaktohet një rrugë e qëndrueshme, e drejtë dhe ekologjikisht përgjegjëse për zhvillimin energjetik të Ballkanit Perëndimor.