Më 25.11.2025, drejtori i Institutit për akreditim, Mr. Niko Berberu, i dorëzoi Certifikatën për riakreditimin e dytë laboratorit për materiale izoluese të ShA  MEPSO. Laboratori funksionon nën ombrellën e Njësisë së ORrT-së,  prandaj Certifikatën për akreditim e mori drejtori i ORrT-së,  z. Vase Jovevski. Në ceremoninë solemne të dorëzimit ishin të pranishëm edhe vlerësuesja kryesore nga Instituti, znj. Bojana Aceva, si dhe ekipi i Laboratorit që qëndron pas riakreditimit të suksesshëm: shefja e Shërbimit për materiale izoluese Vilma Minovska, udhëheqësi i Laboratorit Dimitrije Mihajllovski dhe operatorët Olivera Stojanoska dhe Goran Petrov.

 Laboratori i ShA MEPSO i themeluar në vitin 2000, paraqet qendër të inovacionit, njohurive dhe analizave me cilësi të lartë që vazhdimisht e mbështet industrinë energjetike. Me përkushtimin dhe profesionalizmin shumëvjeçar, laboratori u zhvillua në institucion kyç për mbështetje teknike të saktë dhe të besueshme.

 Që nga viti 2017, laboratori është i akredituar sipas kërkesave të standardit MKC EN ISO/IEC 17025:2018 dhe është i vetmi i këtij lloji në Maqedoninë e Veriut me një spektër kaq të gjerë shërbimesh dhe analizash, gjë që e rendit ndër laboratorët më me renome në Ballkan dhe më gjerë. Certifikata e re e fituar është e vlefshme deri më 05.10.2029.

 ShA MEPSO  me krenari të veçantë e veçon këtë laborator si shembull të bashkimit të suksesshëm të ekspertizës së lartë, teknologjisë bashkëkohore dhe përgjegjësisë së lartë profesionale. Rritja e vazhdueshme e besimit dhe e kërkesës nga klientët paraqet dëshmi për cilësinë dhe besueshmërinë me të cilën punon laboratori. Ai jo vetëm që i ndjek, por edhe i vendos standarde të reja në industri, duke dhënë kontribut të rëndësishëm në zhvillimin dhe stabilitetin e sektorit energjetik në vend.

Më 24.11.2025, në ambientet e MEPSO-s u mbajt një prezantim dhe diskutim publik lidhur me vendosjen e modelit të ri për alokimin e kapaciteteve të transmetimit të kufijve të  Maqedonisë së Veriut me Serbinë dhe Bullgarinë. Para përfaqësuesve të Komisionit Rregullator për Energetikë, Shërbime të  Ujit  dhe Shërbime për Menaxhimin e Mbeturinave Komunale, Ministrisë së Energjetikës, Minierave dhe Lëndëve të Para, Operatorit të Tregut të Energjisë Elektrike MEMO dhe një numri të madh pjesëmarrësish në tregun e energjisë elektrike (tregetarë, furnizues etj.), u prezantua procesi i zbatimit të rregullave të reja për alokimin afatgjatë (vjetor dhe mujor) dhe afatshkurtër (ditor) në kufijtë MEPSO–ESO (Republika e Bullgarisë) dhe MEPSO–EMS (Republika e Serbisë), të cilat, duke filluar nga 1 janari 2026, do të zbatohen përmes Zyrës së Përbashkët të Alokimit të BE-së – JAO (Joint Allocation Office) me seli në Luksemburg, si e vetmja zyrë e njohur për alokime brenda ENTSO-E.

Procesi i anëtarësimit në JAO, të cilin MEPSO e zhvilloi në koordinim me operatorët e Bullgarisë dhe Serbisë, zgjati më pak se një vit dhe përfshiu disa faza. Së pari u harmonizuan qëndrimet e tre operatorëve për braktisjen e modelit bilateral të mëparshëm të alokimit, i cili bazohej në marrëveshje dypalëshe dhe zgjidhje softuerike. Më pas u dorëzua Kërkesa për anëtarësim në JAO dhe u formalizua bashkëpunimi, pas së cilës ekipet teknike filluan harmonizimin e Rregullave të Alokimit dhe përgatitjen e sistemeve IT për shkëmbimin e informacioneve me platformën e JAO.

Një parakusht kyç për anëtarësimin e MEPSO-s në JAO ishte edhe miratimi i Harmonised Allocation Rules (HAR), të miratuara nga ACER, pastaj të pranuara nga MEPSO dhe aktualisht në pritje të miratimit formal nga Komisioni Rregullator për Energetikë. HAR është plotësisht në përputhje me Rregulloren e Komisionit (BE) 2016/1719 për Alokimin e Kapaciteteve Afatgjata, me çka sigurohet që minimumi 70% i kapacitetit të transmetimit të vihet në dispozicion përmes ankandeve.

Testimi i integrimit të sistemit, pra shkëmbimi i skedarëve të të dhënave midis MEPSO-s dhe JAO-s, u përfundua me sukses. Mbetet vetëm hapi i fundit – miratimi nga Komisioni Rregullator për Energetikë, i cili pritet të finalizohet deri në fund të muajit. Ndërkohë, pjesëmarrësit në tregun e energjisë elektrike duhet të regjistrohen në kohë në platformën e JAO-s, në mënyrë që të mund të marrin pjesë në ankandet vjetore për vitin 2026, të cilat pritet të fillojnë në dhjetor 2025.

Në një kohë kur stabiliteti energjetik po bëhet faktor gjithnjë e më i rëndësishëm për zhvillimin ekonomik dhe teknologjik të çdo shteti, qëndrueshmëria e sistemeve elektroenergjetike merr një domethënie të veçantë. Pikërisht në këtë kontekst, në panel-diskutimin me temë “Ndërlidhja energjetike, qëndrueshmëria dhe siguria”, drejtori  gjeneral i ShA MEPSO,  Prof.Dr. Burim Latif, u deklarua   në Forumin e 14-të Global për energji të qëndrueshme (IFESD-14). Ai theks të veçantë u dha sfidave  me të cilat përballet sistemi elektrotransmetues dhe tek mësimet që janë nxjerrë nga përvoja e deritanishme. “Qëndrueshmëria, fleksibiliteti dhe koordinimi janë shtyllat mbi të cilat ndërtohet funksionimi i sigurt dhe i besueshëm i sistemit energjetik”, theksoi ai.

Qëllimi nuk është vetëm analizimi i sfidave, por edhe nxjerrja e përfundimeve konkrete që do ta bëjnë rrjetin e transmetimit më të fortë dhe më rezistent ndaj rreziqeve të së ardhmes.

Përballja me tensione të larta dhe ngarkesa të ndryshueshme kërkon masa parandaluese afatshkurtra dhe zgjidhje të qëndrueshme afatgjata. MEPSO tashmë ka filluar aktivitete për optimizimin e profilit të tensionit, përfshirë testimin e të ashtuquajturit regjim “Q-at-night” të inverterëve fotovoltaikë, që synon thithjen e energjisë reaktive të tepërt gjatë natës. “Në shikim  të parë, mund të duket si problem lokal, por kur efektet agregohen  në të gjitha trafostacionet , ndikimi bëhet i ndjeshëm,” potencoi ai.

Këto masa janë pjesë e një strategjie më të gjerë që përfshin instalimin e reaktorëve të rinj shunt, modernizimin e sistemit SCADA dhe integrimin në platformat evropiane të balancimit (PICASSO dhe MARI), duke përgatitur kështu sistemin e transmetimit për një të ardhme ku burimet e rinovueshme do të dominojnë, ndërsa fleksibiliteti dhe digjitalizimi do të jenë faktorë kyç për sigurinë. “Rrjeti do të jetë sistem i përbërë nga sisteme”- tha drejtori gjeneral i Mepso-s “, nuk do të funksionojë më në izolim, por si një rrjet i ndërlidhur që përfshin prodhimin, transmetimin, shpërndarjen dhe ruajtjen e energjisë elektrike, madje edhe sektorë të tjerë si transporti, ngrohja, industria dhe hidrogjeni. Në thelb, rrjeti po evoluon në një ekosistem kompleks të sistemeve të ndërlidhura. Vizioni i MEPSO-s është i qartë: zhvillimi i një infrastrukture inteligjente, ndërsektoriale dhe klimatike neutrale – gati për epokën e re të elektrifikimit.”

Në Forumin për energji për zhvillim të qëndrueshëm, me temën “Nga qëllimet drejt veprimit: Fuqizimi i së ardhmes me energji të qëndrueshme”, do të debatojnë 150 ekspertë në 35 sesione panelesh, me synimin për të kaluar nga objektivat globale në veprime konkrete — përmes diversifikimit të burimeve, përshpejtimit të investimeve në energji të rinovueshme dhe forcimit të bashkëpunimit rajonal për stabilitet energjetik.

Tranzicioni energjetik nuk është vetëm proces teknologjik, por edhe shoqëror. Ai kërkon guxim për të ndryshuar zakonet, vizion për të marrë vendime afatgjata dhe gatishmëri për të investuar në zgjidhje që nuk japin rezultate të menjëhershme, por që ndërtojnë një të ardhme më të sigurt e të qëndrueshme për brezat që vijnë.

“Varësia nga një furnizues i vetëm i energjisë i përket së kaluarës; e ardhmja u takon zgjidhjeve të diversifikuara, të qëndrueshme dhe të sigurta,” theksoi ministrja e energjetikës, znj. Sanja Bozhinovska.

Nga Shkupi sot u dërgua një mesazh i qartë: energjia e qëndrueshme nuk është zgjedhje politike, por detyrë morale ndaj brezave të ardhshëm. “Energjia është zemra e ekonomisë — dhe nëse ajo rreh në mënyrë të qëndrueshme, i gjithë sistemi jeton,” u shpreh kryeministri Hristijan Mickoski. “Çdo investim në energji të pastër është investim në jetë, shëndet, stabilitet dhe prosperitet”. Qëllimi ynë është të krijojmë ekonominë e së ardhmes — inteligjente, digjitale, të gjelbër dhe të qëndrueshme.”

Në kuadër të forumit do të nënshkruhet “Deklarata e Shkupit”, si një dëshmi e përhershme e përkushtimit të vendeve pjesëmarrëse ndaj një të ardhmeje energjetike të qëndrueshme, të sigurt dhe gjithëpërfshirëse. Forumi organizohet nga Ministria e Energjetikës, Minierave dhe Lëndëve të Para, në bashkëpunim me UNDP-në dhe komisionet rajonale të OKB-së (UNECE, UNESCAP, UNECLAC, UNECA dhe ESCWA). Kanë aplikuar  mbi 600 pjesëmarrës nga 70 shtete — përfaqësues qeverish, organizatash ndërkombëtare, bankash, komunitetit akademik, sektorit privat dhe shoqërisë civile.

SHA MEPSO, Agjencia Franceze për Zhvillim (AFD) dhe RTE International, sot kanë nënshkruar një marrëveshje për grant, me të cilën sigurohet ndihmë teknike e drejtuar për modernizimin dhe digjitalizimin e rrjetit të transmetimit në Maqedoninë e Veriut, si hapa thelbësorë për sigurimin e furnizimit të qëndrueshëm me energji elektrike, uljen e humbjeve teknike, rritjen e efikasitetit të sistemit, si dhe përgatitjen e rrjetit për pjesëmarrje më të madhe të burimeve të ripërtëritshme dhe integrim në nivel rajonal.

Duke theksuar përkushtimin e kompanisë ndaj përsosmërisë teknike dhe disiplinës në realizim, drejtori gjeneral, doc. dr. Burim Ljatifi, tha:

“Me nënshkrimin e kësaj marrëveshjeje, i forcojmë partneritetet tona strategjike dhe e ndërtojmë kapacitetin teknik të nevojshëm për një rrjet transmetimi modern. Projekti pilot për digjitalizim, i fokusuar në zhvillimin e një nënstacioni plotësisht digjital me sisteme të avancuara për mbrojtje, menaxhim dhe mbikëqyrje, paraqet një hap konkret drejt transformimit të MEPSO-s në një operator të rrjetit të transmetimit më të zgjuar, më efikas dhe të orientuar drejt së ardhmes.”

Sipas drejtoreshës ekzekutive të RTE International, projekti do të kontribuojë ndjeshëm në forcimin e sigurisë energjetike, konkurrueshmërisë dhe gatishmërisë së vendit për tranzicionin energjetik.

Marrëveshja bashkon modelimin e avancuar të sistemit elektroenergjetik, parashikimin inovativ të rezervave duke përdorur inteligjencën artificiale dhe një projekt pilot për digjitalizimin e një nënstacioni prej 110 kV – një hap vendimtar drejt një rrjeti elektroenergjetik më të qëndrueshëm, më transparent dhe më konkurrues,” tha ajo.

Duke theksuar përkushtimin e agjencisë në mbështetjen e partnerëve maqedonas, François Vince nga AFD për Ballkanin Perëndimor njoftoi hapjen e një zyre lokale në Shkup.

Projekti është i fokusuar në katër fusha: përgatitja e studimeve për përshtatshmërinë e sistemit duke përdorur simulatorin e tregut ANTARES, dimensionimi i rezervave sistemore, krijimi i metodologjisë për llogaritjen e humbjeve në transmetim dhe përgatitja e një studimi të fizibilitetit, si dhe përgatitja e një dizajni konceptual për digjitalizimin e nënstacionit.